Alergia pokarmowa i nietolerancja pokarmowa – wyjaśniamy co i jak

Ważne jest, aby wyjaśnić co kryje się pod pojęciami alergia pokarmowa i nietolerancja pokarmowa.

Na pytania dotyczące różnic między nietolerancją a alergią odpowiada nasz ekspert z Instytutu Mikroekologii w Poznaniu – dr Patrycja Szachta

Alergia, a nietolerancja pokarmowa – czy to jest to samo?

Odpowiedź jest jedna – zdecydowane NIE! Alergia pokarmowa i nietolerancja pokarmowa to zupełnie odrębne zagadnienia i bardzo ważne jest, aby nie używać tych nazw zamiennie.

Czym różni się alergia od nietolerancji pokarmowej?

Podstawową, zasadniczą różnicą jest to, że w przypadku alergii mamy do czynienia z działaniem układu immunologicznego – czyli układem odpornościowym organizmu.
W przypadku nietolerancji pokarmowej reakcje zachodzą  bez udziału układu immunologicznego!

Tych dwóch pojęć nie powinno się mylić, a jest to szczególnie częste jeśli mówimy o tak zwanych alergiach późnych. Często występuje taki tak rozumowania: „nie mogę czegoś jeść, źle to toleruję, więc mam nietolerancję pokarmową”. W rzeczywistości jednak nie mamy do czynienia z nietolerancją tylko z alergią.

Można to przedstawić ten sposób : nadwrażliwość pokarmowa = alergia pokarmowa IgE zależna typu 1. (zwana także wczesną), alergia pokarmowa zależna IgG typu 3 (znana też jako alergia utajona, alergia opóźniona, alergia późna) i nietolerancja pokarmowa (najczęściej na fruktozę, histaminę, laktozę).

Jakie mamy rodzaje alergii pokarmowych?

Alergia IgE zależna typu 1. (wczesna)

Jest to ten typ, który najczęściej jest utożsamiany z „klasyczną” alergią.
Po pierwsze reakcja następuje bardzo szybko – zazwyczaj od kilkunastu sekund do kilkudziesięciu minut.
Po drugie objawy są typowo kojarzone z alergią: wysypka, rumień, duszności.
Jest to szczególnie niebezpieczny typ alergii, gdyż to właśnie tutaj może wystąpić wstrząs anafilaktyczny, prowadzący w niektórych przypadkach nawet do śmierci chorego.

Dzięki temu, że reakcja występuje dość szybko osoba uczulona często sama wie co spowodowało reakcję i diagnostyka jest ułatwiona. Ten typ alergii jest często uwarunkowany genetycznie. Alergia IgE – zależna może mieć charakter trwały jak i czasowy (przejściowy), jednak ważne jest, aby wprowadzając na nowo produkt do diety robić to pod kontrolą lekarza (lub dietetyka)!

Alergia IgG zależna typu 3. (alergia utajona, alergia opóźniona)

Ten typ alergii jest najczęściej mylony z nietolerancją, gdyż może nie dawać typowych, alergicznych objawów. Reakcje pojawiają się po dłuższym czasie od zjedzenia alergenu (od 24 do nawet 96 godzin). Przez to niemożliwe jest samodzielne dojście do tego, który produkt uczula.

Nietolerancja pokarmowa – z jaką spotykamy się najczęściej?

Jak już zostało wspomniane uprzednio, układ odpornościowy nie jest zaangażowany w mechanizm nietolerancji pokarmowej. Nietolerancja ta występuje wtedy, kiedy w organizmie brak jest enzymu, który rozkłada konkretny związek. Najczęściej mamy do czynienia z nietolerancją laktozy, fruktozy i histaminy. Nietolerancja, podobnie jak alergia IgE – zależna najczęściej wywołuje szybką reakcję organizmu, przede wszystkim dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego (biegunki, bóle brzucha). Należy pamiętać, iż nietolerancja histaminy może wywoływać objawy bardzo przypominające alergię IgE – zależną. Nietolerancje pokarmowe diagnozuje się za pomocą specjalistycznych testów (badania poziomu enzymów w krwi, testy oddechowe).

Prosimy o krótkie podsumowanie

Jak widać temat jest dość rozległy. Nawet lekarze nie zawsze stosują takie samo nazewnictwo i używają tych pojęć zamiennie. Ważne jednak, aby pamiętać o podstawowej różnicy:

Alergia wiąże się z zaangażowaniem układu immunologicznego (odpornościowego), natomiast reakcje w nietolerancji pokarmowej zachodzą bez udziału tego układu.